Şamanizm, Türklerin Müslümanlığa geçmeden önceki inanç sistemlerinden biriydi. 13. yüzyılda Avrupalı gezginlerin Mançu-Tunguz halklarından duydukları şaman kelimesi, Sibirya sihirbazlarına verilen bir isim olarak yaygınlaşmıştır. Şaman kelimesi etrafında kurulan şamanizm ise Sibirya kavimlerinin din inançlarını ve bu inançlara bağlı olarak gerçekleştirdikleri bir takım faaliyetleri ifade ediyor. Şamanist görüşe göre iyi tanrı ve ruhlar dünyanın üst katmanında kötü ruhlar alt katmanında insanlar ise orta katmanda yaşıyor. Eski Türklerin etkisinde kaldığı bu inanışın izleri günümüze kadar ulaşmış durumda. İşte, farkında olmadan sürdürdüğümüz Şamanizm gelenekleri.
Çaput Bağlama
Orta Asya’nın eski dini şamanizme göre tanrıdan dilekte bulunmak ve karşılığında bir şey sunmak dileğin kabul olmasını sağlar. Şamanizm gelenekleri arasında önemli bir yeri olan bu inanca göre ağaçlara, mezarlara ve çalılıklara çaput bağlanır. Bu geleneği çoğu insan sürdürüyor. Öyle ki Kapodokya’da sembolik olarak nazar boncuklarıyla süslenen dilek ağaçları yerli yabancı turistlerin büyük ilgisini çekiyor.
Havaya Ateş Açmak
Düğünlerde sevinç gösterisi olarak yaptığımız bu eylem de bir Şamanizm geleneği. Şamanizm inancında kötü ruhların ateşten korktuğuna inanılıyor. Günümüzde bu amaçla yapılmasa da havaya ateş açmak oldukça yaygın. Bu eylemin bilinçsizce yapılması en mutlu günlerin kana bulanmasına neden olabiliyor.
Kurşun Dökmek
Büyüye ve nazara inananların ruhsal çöküntü ve hastalık durumunda başvurdukları bu ilginç yöntem de şamanizme dayanıyor. Şamanizmde kut koyma tabiriyle ifade edilen bu eylem sırasında çıkan sesin kötü ruhları kaçıracağına inanılıyor. Ankara Üniversitesi araştırmacılarından Doç. Dr. Zeliha Kayaaltı’nın araştırmasına göre iyi bir amaca yönelik olarak yapılsa da bu eylemin sonuçları iyi olmuyor. Araştırmaya göre eylem sırasında yayılan buhar, kurşun zehirlenmesi ve ağır metal olan antimon zehirlenmesine yol açıyor.
Elleri Kaldırıp Dua Etmek
Şamanizmde gök tengri göklerdeki inanılan tek tanrı, tanrıya en yakın yer ise dağlardır. Bu nedenle Şamanizm inanışında dağ kutsaldır.
Tahtaya Vurmak
Kötü bir şey olmaması için tahtaya vurma geleneği oldukça yaygın. Aslında bu eylem de şamanizm gelenekleri arasında bulunuyor. Şamanizmde kötü ruhların kaçması ve söylenen kötü şeyi yapmaması için ağaç tanrısını uyandırmak için ağaca vuruluyordu.
Nazar Boncuğu
Şamanizm inanışına göre gök tengri, bizi göklerden izler. Nazar boncuğunun kem gözlerden koruduğuna inanılıyor.
Cenazede Yemek Vermek
Şamanizmde “yoğ aşı” olarak adlandırılan cenaze yemeği, kötü ruhların ölüyü ve cenazenin yakınında bulunan kişileri rahatsız etmemesi amacını taşıyordu. Elbette günümüzde zor günümüzde yanımızda olan kişileri hoşnut etmek için yemek ya da helva veriyoruz.
Ölünün Üstüne Bıçak Koymak
Şamanizme dayanan Türk geleneklerinden biri de ölünün üzerine bıçak koymak. Şamanizm inanışına göre ölünün üzerine konulan bıçak, kötü dünyanın koruyucu ruhu erlik ile ölümün mücadelesinde ölüye savunması için yardım ediyor. Bıçağın demirden olması gerekiyor. Çünkü demir, kötü ruhları kaçırıyor.
Kaynak: https://www.hangisieniyi.com/samanizme-dayanan-turk-gelenekleri/?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com&utm_campaign=dbr
